Historia szachów
Za najwcześniejszą formę gry zbliżonej do szachów uznać należy grę "szaturanga" z Indii (połowa V wieku), która w VI wieku w zmienionej postaci, jako gra "szatrang", przeszła do Chin i do Iranu. W VII wieku i później chętnie grywali w tę grę i propagowali ją Arabowie; w tym czasie dotarła do Europy, poczynając od Hiszpanii, Portugalii i Sycylii. W XIII wieku szachownica przybrała dzisiejszy wygląd (uprzednio była jednobarwna). W tym czasie pojawiła się pierwsza książka o tematyce szachowej: zbiór zadań i problemów gry, znany pod tytułem "Bonus socius", opracowany przez Alonza, króla Kastylii. W XV wieku ustaliły się nazwy i niezmienne zasady ruchu bierek, wprowadzono roszadę. W XVI wieku wprowadzono bicie piona w przelocie i przemianę pionów - reguły gry ostatecznie przybrały formę dzisiejszą.
Mędrzec Ben Daher
Mędrcowi Ben Daher, który żył około 1000 roku p.n.e. i który podobno był wynalazcą szachów, król Balhib w nagrodę za wymyślenie tak interesującej gry pozwolił na wybór wynagrodzenia. Daher czyniąc zadość żądaniu króla, odezwał się w twe słowa: "Królu! Nakaż zawiadowcy Twych spichlerzy, aby mi wydał tyle ziarenek zboża, ile się nagromadzi, gdy na pierwsze pole szachownicy położymy jedno, na drugie dwa, na trzecie cztery, na czwarte osiem i na każde następne z 64 pól szachownicy podwójną liczbę ziarnek, na poprzednim polu położonych!". Król zdumiał się błahością prośby, wszelako nakazał, by ją spełniono. Jakież potem było jego przerażenie, gdy stanął przed nim zmartwiony skarbnik i doniósł, że prośby bramina nie sposób wypełnić, gdyż wszystko zboże, jakie tylko od stworzenia świata rosło, nie starczyłoby do spełnienia życzenia mędrca. Suma ziarenek bowiem by wyniosła prawie 37,5 bilionów miarek zboża.
Mistrzowie świata
Pierwszym mistrzem świata w szachach był Wilhelm Steinitz z Austrii i dzierżył on ten tytuł od roku 1886 do 1894.
Najdłużej mistrzem świata, bo przez 27 lat, był Emanuel Lasker z Niemiec w latach: 1894 - 1921.
Najwięcej mistrzów świata pochodziło z byłego ZSRR. Byli to: Alexander A. Alekhine, Michaił Botwinik, Wasilij Smysłow, Michaił Tal, Tigran Petrosjan, Borys Spasski, Anatolij Karpow oraz Garii Kasparow.
Najwyższy ranking
Najwyższy ranking w historii szachów osiągnął Gari Kasparow szachista rosyjski pochodzenia ormiańskiego.
Pierwsze czasopismo szachowe
Pierwsze w świecie czasopismo szachowe ukazało się we Francji w 1843 roku pod nazwą "Le Palamede".
Poemat
Jan Kochanowski około roku 1567 ogłosił poemat "Szachy", przełożony z łaciny z utworu dydaktycznego Vidy.
Przepisy gry
Przepisy gry w formie dzisiaj, znanej na całym świecie, zostały zatwierdzone i uchwalone w 1952 roku na XXIII Kongresie Międzynarodowego Związku Szachowego w Sztokholmie.
Śmierć przy szachownicy
Gracz w szachy niekoniecznie musi umrzeć we własnym łóżku, gdyż może mu się to przytrafić podczas rozgrywanej przez siebie kolejnej partii. Zdarzyło się to Mistrzowi Polski Józefowi Gromek, który podczas gry doznał śmiertelnego zawału serca. Szachista Jan Herman Zukertort grając o szylinga partię towarzyską z amatorem w londyńskim klubie zmarł na skutek udaru mózgu. To samo przydarzyło się kubańczykowi Capablance w klubie Nowym Jorku.
Tartakoweryzmy czyli aforyzmy arcymistrza Ksawerego Tartakowera
- W szachach istnieje tylko jeden rodzaj błędu: to przesadne mniemanie o swym przeciwniku.
- Szachy są nauką o własnych błędach.
- Partia szachów jest zwykle opowieścią o 1001 omyłkach.
- Partia bez omyłek, czy spotkaliście kiedyś taką?
- Poświęcenie w szachach przedstawia w najbardziej elegancki sposób, że poprzedziła ją pomyłka.
- Ponoś ofiary, abyś sam nie stał się ofiarą.
- Niektóre skoczki nie skaczą, lecz kuśtykają.
- Izolowany pionek rozsiewa smutek na całej szachownicy.
- Warianty zabijają.
- Roszada, to pierwszy krok do stabilizacji.
- Pat, tragikomedia szachów.
- Remis może powstać nie tylko przez powtórzenie trzech ruchów, ale także przez wykonanie jednego słabszego.
- Zawsze istnieje właściwe posunięcie. Trzeba je tylko znaleźć.
- Spokojne posunięcie często działa jak trzęsienie ziemi.
- Partia szachów jest zawsze wygrana w następstwie błędu: partnera lub własnego.
- Wygrać jest łatwo, trudno jest przegrać.
- "Moralne zwycięstwo" w szachach się nie liczy.
- Nikt jeszcze nie wygrał partii przez jej poddanie.
- Zdarzają się nieudane zwycięstwa i wielkie przegrane.
- Mistrz może czasami zagrać słabo, amator nigdy.
- Partner także ma prawo mieć rację.
- Partia ma trzy fazy: w pierwszej ma się nadzieję, że stoi się lepiej, w drugiej wierzy się, że pozycja jest lepsza, w trzeciej widzi się, że pozycja jest przegrana.
